شب یلدا : جشن کهن ایرانیان

شب یلدا یکی از کهن‌ترین و پراهمیت‌ترین جشن‌های باستانی ما ایرانیان، از دیرباز تا امروز در سراسر ایران گرامی داشته شده است.

این جشن کهن، به عنوان طولانی‌ترین شب سال، نمادی از پیروزی نور بر تاریکی است و قدمتی چند هزار ساله دارد.

شب یلدا به یک سنت زیبا و نمادین در فرهنگ ما ایرانی‌ها تبدیل شده است.

در این شب زیبا، معمولا ما به سراغ دیزاین سفره یلدایی خود می‌رویم و با خرید لوازم دکوری شیک، جلوه‌ خاصی به این آیین دیرینه می‌بخشیم.

گذشتگان ما اغلب در این شب، سفره ای با چیدمانی زیبا و پهناور می انداختند که نام آن سفره را «میَزد» به معنای میزبانی و یا سفره پذیرایی از مهمان نام گذاری کرده بودند!

برای آشنایی بیشتر با تاریخچه کهن و آداب این شب، تا انتها همراه با آبین گالری باشید.

تاریخچه شب یلدا

ریشه‌های شب یلدا به دوران باستان و آیین مهرپرستی (میترائیسم) بازمی‌گردد. در این آیین، خورشید نماد زندگی، روشنی و حقیقت بود و طولانی‌ترین شب سال را، که زایش دوباره خورشید محسوب میشده، جشن می‌گرفتند. از دیدگاه آنان، این شب نماد غلبه روشنایی بر تاریکی بود، پس با طلوع خورشید و آغاز روزهای بلندتر، مفهوم امید و تجدید حیات در فرهنگ ایرانیان شکل گرفت. واژه «یلدا» که به معنای «تولد» است، ریشه در زبان سریانی دارد و نشان‌دهنده تولد دوباره خورشید و آغاز روزهای روشن‌تر است.

این شب که به شب چله هم بسیار معروف است از دیرینه ترین اعیاد در بین ایرانی ها می باشد.

آداب مرسوم در شب یلدا

جالب است بدانید مطابق باورهای بومیان و افسانه‌ها، قبل از آغاز این شب زیبا، دیوها و اهریمن‌ها بر روی زمین حکومت می‌کنند.

اما بعد از شروع شدن شب یلدا که نماد روشنایی است، پاکی و خلوص نیت، پلیدی ها را شکست داده و دنیای ما غرق در نور میشود.

همچنین این شب فرصتی برای گردهمایی میان خانواده ها و دوستان است. برخی از آداب و رسوم این شب عبارت‌اند از:

• مصرف خوراکی‌های مخصوص : مانند هندوانه، انار، خرمالو و آجیل.
• خواندن اشعار حافظ و شاهنامه : تفأل زدن به دیوان حافظ یکی از محبوب‌ترین بخش‌های این شب است.
• قصه‌گویی و حکایت‌خوانی : به ویژه از داستان‌های شاهنامه، مثنوی معنوی و نقل‌قول‌های کهن.

تاریخ شب یلدا امسال

شب یلدا امسال در تاریخ ۳۰ آذرماه ۱۴۰۳در شب جمعه ، برگزار می‌شود.

این شب از لحاظ نجومی طولانی‌ترین شب سال است و خورشید در بیشترین فاصله از مدار زمین قرار می‌گیرد، اما طول این شب فقط یک دقیقه بیشتر از شب‌های دیگر است! از لحاظ نجومی در شب چله، خورشید در بیشترین فاصله با مدار سماوی قرار میگیرد و این جریان باعث میشود که طولانی ترین شب سال اتفاق بیافتد.

شواهد تاریخی نشان می‌دهد که جشن یلدا از زمان داریوش بزرگ (۵۲۲ سال پیش از میلاد) وجود داشته و در کتیبه‌های باستانی کشف شده نیز به آن اشاره شده است. همچنین این جشن از سال ۱۳۸۸ در فهرست میراث معنوی کشورمان نیز ثبت شده است.

یلدا در کشورهای دیگر

از دیگر دانستنی های جذاب یلدایی میتوان به این حقیقت اشاره کرد که این شب در فرهنگ و هنر ایرانی نیز تاثیر خود را گذاشته است.

در بسیاری از آثار هنرمندان به خصوص مینیاتور کارهای ایرانی، یلدا به عنوان سمبلی از پیروزی نور بر تاریکی و آغاز روزهای روشن‌تر،

به تصویر کشیده می‌شود. این شب نه تنها در ایران، بلکه در کشورهای همسایه ما مانند: افغانستان، تاجیکستان، پاکستان و حتی

در مناطقی از روسیه، کره جنوبی، ژاپن و برخی کشورهای شرق آسیا گرامی داشته می‌شود.

برای زیباتر شدن و کارآمد بودن سفره شب یلدایتان، ما چند پیشنهاد اقتصادی و پر طرفدار برای شما آورده ایم:

< انار تزئینی آبگز

< پرنده دوپوست تک رنگ

< گلدان لیوانی تلفیقی کوچک

جمع بندی

جشن شب یلدا، دلیلی برای دورهمی‌های گرم و صمیمی در کنار خانواده و دوستان عزیزمان است.

این جشن کهن نمادی از امید، زندگی و آغاز روزهای پر برکته و مطمئنا برای همه ی ما فرصتی است

تا اینکه به ریشه‌های فرهنگی و تاریخی خود بازگردیم و آن را تا همیشه پاس داریم.

امیدواریم یلدای امسال برای شما شبی به یادماندنی و پر از خاطرات خوش باشد.

یلدا مبارک!